یکی دیگرازابزارهای ایجاد لطافت در تلاوت، صوت قاری می باشد. صدای هر کس بر اساس ساختار ژنتیکی و جغرافیایی
و … دارای ویژگی های مثبت و منفی می باشد. کیفیت، فرم و شکل صدا تا حدودی قابل اصلاح و یا ترمیم می باشد که
البته نیازمند تلاش و ممارست بسیاردارد. اما در مقوله صوت، اصوات انسانی از دو جهت حداقل مورد بررسی قرار گرفته
است:
1 – طنین
2 – شدت
یقیناً کیفیت هر صدایی در لطافت و ظرافت تلاوت تأثیرگذار می باشد. اصوات انسانی بنابر تقسیم بندی صورت گرفته به
شرح ذیل می باشد:
از جهت طنین:
در این تقسیم بندی برخی دیگر از خصوصیّات صوت مانند زیر و بمی و انعطاف نیز لحاظ گردیده است .
صوت شَجِیّ ( Shjee ) : زیباترین و شیرین ترین و نغمه پذیرترین صدا را گویند که دارای تمامی صفات لازم می باشد .
صوت اَغَـنّ ( Aghan ) : صدایی است غنوی امّا دارای زیبایی و ملاحت و نغمه پذیر .
صوت اَجَشّ ( Ajash ) : صدای پر قدرتی که همراه با گرفتگی خفیف امّا دلپذیر است .
صوت ناعم ( Naem ) : صدای صاف و بدون رگه امّا نمکین و دلپذیر است .
صوت اَخَنّ ( Akhan ) : صدایی که در آن بینی مسدود بوده و صدا بسیار زشت به نظر میرسد .
صوت مُخَلخَل ( Mokhalkhal ) : صدای زیر بسیار بالا امّا نغمه پذیر ، زیبا و پر قدرت .
صوت صَرصُوری ( Sarsori ) : صدای زیر بسیار زشت و گوش آزار که صفیر آن بسیار زیاد است .
صوت صَیّاحی ( Sayyahi ) :صدایی که از پرده ی اصلی بسمت بالا یا پایین در حال گُریز است ( استقرار ندارد ) و
مُرتّب خارج می شود .
صوت لُقمی ( Loghmi ) : صدایی که صاحب آن گویی در دهانش لقمه ای از طعام است .
صوت اَبلَس ( Ablas ) :صدای صاف و مُعتدل امّا بدون تحریر را گویند .
صوت خادمی ( Khademi ) : صدایی که از دور به گوش می رسد ( صدای ته چاهی ) چیزی مانند ناله کردن .
صوت مُصَلصَل ( Mosalsal ) : صدای خشک بدون زیبایی و حلاوت .
صوت رَطِب ( Rateb ) : صدایی که مانند آب جاری است و هیچ تکلّف در او نیست و بسیار نمکین است .
صوت زُوَیداوی ( Zovaidavi ) : صدایی که تحریرهای آن اضافه بر حدّ معمول و بعضاً آزار دهنده است .
از جهت شدت:
1 – باس ( بم مردان )
2 – باریتون ( توسط مردان )
3 – تنور ( زیر مردان )
4 – آلتو ( بم زنان )
5 -سوپرانو ( توسط زنان )
6 –متزو سوپرانو ( زیر زنان )
قراء و حفاظ قرآن کریم و نیز خود خواننده ها،ملزم به داشتن صوتی به طنین«صوت شجی تا حداقل صوت مخلخل»و به شدت،صوتی معتدل بین مراتب سه گانه خویش هستند(یعنی اگر مرد باشند باید تعادل را در سه مرتبه باس،باریتون،تنور و اگر زن باشند باید تعادل را در سه مرتبه آلتو،متزو سوپرانو و سوپرانو ایجاد کنند)..
موفق باشید..
